قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخائر جنگلی کشور (مصوّب 12/7/1371)
ماده 1 - از تاریخ تصویب این قانون گونه های درختانی از قبیل شمشاد، زربین، سرخدار، سروخمره ای، سفید پلت، حرا و چندل، ارس، فندق، زیتون طبیعی، بنه (پسته وحشی)، گون، ششم، گردو (جنگلی) و بادام وحشی(بادامک) در سراسر کشور جزء ذخائر جنگی محسوب و قطع آن ها ممنوع می باشد.
تبصره 1 - وزارت جهاد سازندگی موظف است مناطق استقرار گونه های یاد شده را مشخص و حفاظت نموده و متخلفین را به مراجع قضایی معرفی نماید.
تبصره 2 - در مواردی که قطع این گونه ها براساس طرح مصوّب و بنابر ضرورت و مسائل فنی و توسعهﻱ گونه های دیگر لازم باشد با تأیید وزارت جهاد سازندگی مجاز خواهد بود.
تبصره 3 - متخلفین از این قانون برای بار اول علاوه بر پرداخت خسارتی که حسب مورد توسط کارشناسان مربوطهﻱ وزارت جهادسازندگی ارزیابی خواهد گردید به حبس از یک ماه تا شش ماه و پرداخت جزای نقدی برای هر اصله درخت معادل یک برابر و نیم قیمت روز آن و در صورت تکرار به اشد مجازات محکوم می شوند.
تبصره 4- اجازه داده می شود که هر ساله معادل 30 درصد از درآمد حاصل از دریافت جرایم و فروش مواد بازداشتی ناشی از اجرای این قانون که از متخلفین مربوطه اخذ و به حسابی که توسط خزانه به همین منظور افتتاح می گردد واریز و جهت پرداخت حق الکشف به مأمورین کاشف سازمان جنگل ها و مراتع کشور و مخبرین و مأمورین انتظامی در اختیار سازمان مزبور قرار داده شود تا برابر آئین نامه نسبت به تقسیم آن اقدم نماید. سازمان برنامه و بودجه مکلّف است هر ساله ضمن لایحهﻱ بودجه، اعتبار مربوط به 30 درصد درآمد حاصل موضوع این تبصره را در ردیف جداگانه پیشنهاد و منظور نماید.
تبصره 9 - در صورت همکاری کارگزاران و مأمورین سازمان جنگل ها و مراتع با متخلفین به تناسب جرم به اشد مجازات مقرّر در قوانین و مقررات مربوطه محکوم می شوند.
ماده 2 – تشخیص منابع ملی و مستثنیات ماده 2 قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع با رعایت تعاریف مذکور در قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع با وزارت جهاد سازندگی است، که 6 ماه پس از اخطار کتبی یا آگهی به وسیلهﻱ روزنامه های کثیرالانتشار مرکز و یکی از روزنامه های محلی و سایر وسایل معمول و مناسب محلی، ادارات ثبت موظفند پی از انقضای مهلت در صورت نبودن معترض حسب اعلام وزارت جهاد سازندگی نسبت به صدور سند مالکیت به نام دولت جمهوری اسلامی ایران اقدام نمایند.
تبصره 1 - معترضین می توانند پس از اخطار یا آگهی وزارت جهاد سازندگی اعتراضات خود را با ارائهﻱ عدلهﻱ مثبته جهت رسیدگی به هیئت مذکور در قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع مصوّب 22/6/1367 مجلس شورای اسلامی تسلیم نمایند. صدور سند مالکیت به نام دولت جمهوری اسلامی ایران مانع مراجعه معترض به هیأت مذکور نخواهد بود.
تبصره 2 - عبارت وزارت کشاورزی در ذیل ماده واحدهﻱ قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع مصوّب 22/6/1367 مجلس شورای اسلامی و تبصره 6 ذیل آن به وزارت جهاد سازندگی تغییر یافته و کمیسیون موضوع ماده واحده همچنان به اعتراضات رسیده به اجرای ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع رسیدگی می نماید.
ماده 3 - آئین نامه های اجرای این قانون ظرف مدت دو ماه توسط وزارت جهاد سازندگی تهیه و به تصویب هیئت دولت خواهد رسید . قانون فوق مشتمل بر 3 ماده و 7 تبصره در جلسهﻱ علنی روز یکشنبه مورخ پنجم مهرماه یکهزار و سیصد و هفتاد و یک مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 12/7/1371 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
آئین نامه اجرایی ماده 2 قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخائر جنگلی کشور
هیدت وزیران در جلسهﻱ مورخ 16/12/1371 بنا به پیشنهاد شماره 7767/71/10 و مورخ 28/10/1371 وزارت جهاد سازندگی و به استناد ماده 3 قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور مصوّب 1371، آئین نامهﻱ اجرایی ماده 2 یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود :
ماده 1 - تشخیص منابع ملی شده و مستثنیات ماده 2 قانون ملی شدن جنگل ها براساس تعریف مصرح در فصل اول قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع به عهدهﻱ وزارت جهاد سازندگی است که از طریق سازمان جنگل ها و مراتع کشور اقدام می نماید.
ماده 2-در برگ تشخیص خصوصیات منابع ملی از حیث وضع طبیعی و تعریف قانونی هم چنین مشخصات ثبتی، نسق زراعی، محل وقوع، حدود و مساحت منطقهﻱ مورد بازدید و مستثنیات موضوع ماده 2 قانون ملی شدن جنگل ها با استعلام از مراجع ذیربط ذکر می شود و هر گاه در مرز منطقهﻱ مورد بازدید کوه یا رودخانه یا بزرگراه یا جاده عمومی وجود داشته باشد شرح داده می شود تا محل منابع و مستثنیات آن از هر حیث مشخص باشد.
ادارات ثبت اسناد و کشاورزی و سایر مراجع موظفند اطلاعات لازم را در اختیار مأمورین سازمان جنگل ها و مراتع کشور قرار دهند.
ماده 3 -مأمور بازدیدکنندهﻱ منطقه باید از منطقهﻱ مورد بازدید نقشه تهیه نماید و در صورت عدم امکان کروکی تهیه نموده و تحقیقات لازم را به وسایل مقتضی نسبت به وضعیت منطقهﻱ مورد بازدید و مستثنیات قانونی آن بنماید و اگر احراز کند که مستحدثات بعد از تصویب قانون ملی شدن جنگل ها احداث شده تاریخ احداث و دلایل آن را در برگ بازدید بنویسد و با اظهار نظر به واحدی که او را مأمور رسیدگی نموده تسلیم کند.
تبصره 1 - آگهی موضوع ماده 2 قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخائر جنگلی، علاوه بر روزنامه کثیرالانتشار ر و روزنامهﻱ محلی باید جداگانه تکثیر شود و به وسیلهﻱ مأموران انتظامی برای اطلاع اهالی در معابر و اماکن عمومی محل وقوع رقبه الصاق گردد. در آگهی باید محل قبول اعتراضات و نتیجهﻱ عدم اعتراض قید شود. مأمورین انتظامی موظفند ظرف یک هفته آگهی را الصاق کرده و مراتب را به صورت کتبی به مرجع ارسال کنندهﻱ آگهی اعلام کنند.
تبصره 2 - در آگهی باید نام و موقعیت رقبه در صورت داشتن مشخصات ثبتی شماره پلاک های اصلی و فرعی بخش ثبتی، حدود و مساحت کل محدودهﻱ مورد تشخیص با تعیین مساحت مستثنیات و منابع ملی قید شود.
تبصره 3 - نسبت به هر منطقه نزدیک ترین محلی که روزنامه در آن جا منتشر می شود روزنامهﻱ محلی محسوب می شود.
ماده 4 - چنان چه ظرف 6 ماه از تاریخ اخطار به وسیلهﻱ انتشار آگهی یا الصاق آن در معابر عمومی اعتراض نرسیده باشد مرجع ذیربط در سازمان جنگل ها و مراتع کشور موظف است مراتب را به اداره ثبت اسناد و املاک محل اعلام نماید. تا مطابق ماده 2 قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخائر جنگلی کشور و ماده 39 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع و ماده 13 آئین نامه قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع نسبت به منابع ملی مورد تشخیص، سند مالکیت تحت عنوان منابع ملی به نام دولت جمهوری اسلامی ایران با نمایندگی وزارت جهاد سازندگی صادر گردد.
تبصره 1 - مبدأ مهلت قانونی اعتراض ، تاریخ انتشار آگهی در روزنامهﻱ کثیر الانتشار خواهد بود. هرگاه آخرین روز مهلت قانونی مصادف با روز تعطیل باشد اولین روز بعد از تعطیل آخرین روز محسوب می شود.
تبصره 2 - سازمان جنگل ها و مراتع کشور مطابق ماده 29 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور در انجام مقررات ثبتی و صدور سند مالکیت جهت منابع ملی مورد تشخیص بجز حقوقی که به سردفتران اسناد رسمی تعلق می گیرد از پرداخت کلیهﻱ هزینه های ثبتی اعم از حق الثبت و هزینهﻱ مقدماتی و غیره، معاف می باشد.
ماده 5 - اعتراض نسبت به تشخیص منابع ملی و مستثنیات ماده 2 قانون ملی شدن جنگل ها بر اساس مقررات قانونی تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع مصوّب 1367 مورد رسیدگی قرار می گیرد.
ماده 6 - ترتیب وصول و ثبت اعتراضات. تشکیل جلسات و نحوهﻱ رسیدگی هیأت ها و پرداخت حق الزحمهﻱ اعضا و همکاران هیأت که علاوه بر وظایف محول شده، خارج از وقت اداری همکاری می نمایند و نحوهﻱ وصول و تأمین هزینه های مربوط مطابق آئین نامه ای است که به استناد تبصره 6 قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی به تصویب وزارت جهاد سازندگی می رسد .
ماده 7 - تأمین و تدارک امکانات، تجهیزات و لوازم و ابزار کار مورد نیاز هیأت های مقرر در قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع بر عهدهﻱ سازمان جنگل ها و مراتع کشور می باشد.
ماده 8 - در مواردی که تشخیص منابع ملی شده و مستثنیات ماده 2 قانون ملی شدن جنگل ها براساس مقررات مربوط و ماده 56 اصلاحی قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور انجام شده باشد حسب مورد به ترتیب زیر رفتار می گردد:
الف - در صورتی که به اجرای مقررات ماده 56 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع اعتراض شده باشد و موضوع در کمیسیون مقرر در ماده 56 مورد رسیدگی واقع نشده باشد، اعتراضات رسیده برای رسیدگی به هیأت مقرر در ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع ارجاع می شود.
ب - چنان چه به اجرای مقررات ماده 56 اعتراض نشده باشد پس از انقضای مهلت مقدر در ماده 56 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع حسب تقاضای سازمان جنگل ها و مراتع کشور ادارات ثبت موظف به صدور سند مالکیت به نام دولت جمهوری اسلامی خواهند بود.
ماده 9 - پس از صدور رأی هیأت ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع چنان چه در محدودهﻱ منابع ملی شده، تصرفات غیر مجاز وجود داشته باشد با اعلام واحد ذیربط در سازمان جنگل ها و مراتع کشور قوای انتظامی به استناد تبصره 4 قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل ها و مراتع مکلّف به خلع ید از تصرفات مذکور خواهند بود.
تبصره - در مورد خلع ید از تصرفات غیرمجاز در منابع ملی قطعیت یافته. قبل از تاریخ 16/12/1365 از طریق مراجع قضایی اقدام می شود.
ماده 10 - در اجرای این آئین نامه وزارت دادگستری، سازمان ثبت و اسناد و املاک کشور، وزارت کشاورزی و سایر مراجع ذیربط مکلّف به انجام همکاری های لازم با نظارت جهاد سازندگی (سازمان جنگل ها و مراتع کشور) می باشند.
ماده 11 - سازمان برنامه و بودجه مکلّف است بنابر پیشنهاد وزارت جهاد سازندگی هزینه های اجرایی این ماده قانون را اعم از خرید ماشین آلات، تجهیزات و امکانات و تأمین نیروی انسانی مورد نیاز، هر ساله تأمین و در بودجهﻱ عمومی کشور منظور نماید.